Παρά την υψηλή ποιότητα πολλών κοινών προσφορών στα σχολεία, πολλοί μαθητές, λόγω αναπηρίας ή άλλων συνθηκών, απαιτούν επιπρόσθετη υποστήριξη, η οποία συνήθως μεταφράζεται στη μορφή ενός Ατομικού Σχεδίου Εκπαίδευσης (ΑΣΕ). Τα ΑΣΕ έχουν διάφορες εναλλακτικές ονομασίες σε διάφορες χώρες και ακολουθούν διαφορετικές διαδικασίες, αλλά γενικά μιλάμε για ένα έγγραφο που καθορίζει, για ένα συγκεκριμένο μαθητή, τις αναγκαίες προσαρμογές για τις ακαδημαϊκές και κοινωνικές του ανάγκες και χαρακτηριστικά. Αυτό το έγγραφο, με βάση την αξιολόγηση της ανάπτυξης των μαθητών και των χαρακτηριστικών του περιβάλλοντος της ζωής τους, καθορίζει τους συγκεκριμένους στόχους που προσπαθεί να επιτύχει αυτός ο μαθητής, καθώς και τις στρατηγικές και τις δραστηριότητες που θα παρέχονται για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι. Παρά την γενική αναγνώριση ότι η διαδικτυακή εκπαίδευση έχει επηρεάσει την εκπαιδευτική διαδικασία των μαθητών με αναπηρίες, υπάρχουν περιορισμένες πληροφορίες σχετικά με τα συγκεκριμένα πεδία όπου η ανάπτυξη και εφαρμογή των ΑΣΕ έχει επηρεαστεί. Ο Saetra (2021), σε μια μελέτη που διεξήχθη στη Φινλανδία, αναγνώρισε παράγοντες που πρέπει να ληφθούν υπόψη για την πλήρως ψηφιακή διδασκαλία. Το σημαντικότερο από αυτά είναι η ανάγκη να εξασφαλιστεί ότι οι μαθητές με ΑΣΕ όχι μόνο μαθαίνουν πώς να χρησιμοποιούν ψηφιακά εργαλεία, αλλά και πώς να τα χρησιμοποιούν ως εργαλεία και πόρους στην εκπαίδευσή τους. Ωστόσο, ο συγγραφέας αναγνωρίζει επίσης ότι η γενική προσέγγιση στην εφαρμογή των ΑΣΕ, περισσότερο ως ένα διοικητικό έγγραφο παρά ως ένα παιδαγωγικό οδηγό σχεδιασμού, μπορεί να έχει αυξημένη επίδραση όταν πρόκειται για την εφαρμογή προσαρμογών σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον.
Ένα ΑΣΕ μπορεί να θεωρηθεί ένας οδικός χάρτης που περιλαμβάνει τρεις κεντρικές διαστάσεις: α) ένα συγκεκριμένο αφετηρία (ο τρέχων επίπεδο απόδοσης του παιδιού), β) ένα προσωπικό προορισμό – μετρήσιμοι στόχοι και γ) μια ατομική διαδρομή και μέσο – απαραίτητες υποστηρίξεις και υπηρεσίες (Sanches-Ferreira κ.ά., 2013).
Ο Jung και οι συνεργάτες του (2008) διαχωρίζουν τη διαδικασία σχεδιασμού σε επτά βήματα, όπως περιγράφονται λεπτομερώς στον πίνακα 2.
Πίνακας 2. Λίστα ελέγχου για την ακρίβεια της εφαρμογής (Jung κ.ά., 2008)
Βήμα | Κριτήρια |
|---|---|
1. Τελειοποίηση των στόχων του ΠΕΑ (Προσαρμοσμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος)
| Είναι πιθανό να επιτευχθεί ο σύντομος στόχος μέσα σε 4 έως 6 μήνες;
|
Είναι ο στόχος απαραίτητος για την ανάπτυξη ή για καλύτερη λειτουργία στις ρουτίνες;
| |
Είναι ο στόχος σαφώς σχετικός με μια προτεραιότητα ή ανησυχία της οικογένειας;
| |
Συμπεριλαμβάνει ο στόχος μια αιτιολόγηση, περιστάσεις και κριτήρια επιτυχίας;
| |
Ανάλυση των βασικών λειτουργικών δεξιοτήτων (βαθμολογίας βάσης) | Έχει η ομάδα συζητήσει με την οικογένεια τη συμπεριφορά του παιδιού, καθώς και τα προαίτια και τις συνέπειες; |
Ναι, έχει η ομάδα συζητήσει με την οικογένεια τη συμπεριφορά του παιδιού, καθώς και τα προαίτια και τις συνέπειες. | |
Εντοπίστε φυσικές ευκαιρίες μάθησης.
| Έχει διεξαχθεί συνέντευξη βάσει της ρουτίνας;
|
Έχει η ομάδα εντοπίσει ρυθμίσεις, δραστηριότητες, και ρουτίνες στις οποίες θα μπορούσε να συμβεί η μάθηση; | |
Έχει η ομάδα εντοπίσει ρυθμίσεις, δραστηριότητες και ρουτίνες στις οποίες η διδασκαλία θα ήταν δύσκολη και θα έπρεπε να αποκλειστεί;
| |
4. Επιλογή εμπορικά βασισμένων στρατηγικών για την προώθηση της μάθησης
| Έχουν αναγνωριστεί οι τεχνικές που βελτιώνουν την ανάπτυξη που χρησιμοποιούν η οικογένεια και ο καθηγητής της γενικής εκπαίδευσης και έχουν κοινοποιηθεί σε όλα τα μέλη της ομάδας; |
Έχουν επιλεγεί στρατηγικές βασισμένες σε εμπειρικά δεδομένα που εφαρμόζονται στον στόχο; | |
Έχουν επιλεγεί στρατηγικές βασισμένες σε εμπειρικά δεδομένα που εφαρμόζονται στον στόχο; | |
5. Βεβαιωθείτε για την πιστότητα της διδασκαλίας | Πήρε ο σχεδιαστής ανταπόκριση από όλα τα μέλη της ομάδας;
|
Εξήγησε ο σχεδιαστής το εκπαιδευτικό σχέδιο σε όλους τους υλοποιητές και περιέλαβε συγκεκριμένα παραδείγματα;
| |
Έκανε ο σχεδιαστής δείγματα των στρατηγικών παρέμβασης στους υλοποιητές;
| |
Έκαναν οι υλοποιητές δείγματα της διδασκαλίας στον σχεδιαστή;
| |
Παρατήρησε ο σχεδιαστής του προγράμματος τους υλοποιητές και προσέφερε συμβουλές αν χρειαζόταν;
| |
Μετέδωσε ο σχεδιαστής του προγράμματος αυτοπεποίθηση στους υλοποιητές για τη δυνατότητά τους να χρησιμοποιήσουν τη νέα στρατηγική;
| |
6. Σχεδιάστηκε ένα σύστημα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων;
| Είναι το σύστημα συλλογής δεδομένων απλό και κατανοητό;
|
Το σύστημα συλλογής δεδομένων ταιριάζει με το ατομικό πρόγραμμα εκπαίδευσης (ΑΤΕΡ);
| |
Το σύστημα επιτρέπει τη συλλογή δεδομένων από όλα τα μέλη της ομάδας που συμμετέχουν με την οικογένεια (είτε επίσημα είτε ανεπίσημα);
| |
Συμπεριλαμβάνει το σύστημα έναν τρόπο γραφικής αναπαράστασης της προόδου;
| |
7. Αξιολόγηση του σχεδίου | Ρώτησαν οι δάσκαλοι την οικογένεια να μοιραστούν την αξιολόγησή τους για την πρόοδο του παιδιού; |
Εξέτασαν οι δάσκαλοι τα δεδομένα με την οικογένεια;
| |
Έκαναν ο δάσκαλος και η οικογένεια τροποποιήσεις ανάλογα με τις ανάγκες;
|
Επιλέξαμε να παρουσιάσουμε αυτό το μοντέλο εδώ, επειδή βασίζεται στην ύπαρξη στενής συνεργασίας μεταξύ της ομάδας επαγγελματιών του σχολείου και της οικογένειας και δίνει μεγάλη προσοχή στην εξερεύνηση των ευκαιριών μάθησης που συμβαίνουν στο φυσικό περιβάλλον του παιδιού (δηλαδή το σπίτι ή την τάξη). Θα συζητήσουμε κάθε ένα από τα επτά βήματα, με προτάσεις και συστάσεις για την ανάπτυξη και εφαρμογή διαδικτυακών IEP.
Τελειοποιήστε τους στόχους του IEP
Ο καθορισμός των στόχων παρέμβασης αποτελεί ένα θεμελιώδες βήμα στην παροχή ατομικών σχεδίων. Πράγματι, ο σαφής και κοινός στόχος για το τι πρέπει να επιτευχθεί είναι ένας σημαντικός τρόπος για να εξασφαλιστεί η ενεργή συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων σε μια συγκεκριμένη περίπτωση. Ο καθορισμός ενός στόχου παρέμβασης υψηλής ποιότητας απαιτεί στενή συνεργασία μεταξύ των επαγγελματιών και της οικογένειας. Αυτή η συνεργασία θα προωθήσει τον καθορισμό στόχων που είναι σχετικοί για το μέλλον του παιδιού και για την οικογένεια, θα συνδέσει τον στόχο με τις συγκεκριμένες ζωτικές συνθήκες της οικογένειας και θα παρουσιάσει τον στόχο σε μορφή SMART. Ένας SMART στόχος είναι Συγκεκριμένος, Μετρήσιμος, Προσιτός, Βασισμένος σε καθημερινές ρουτίνες και συνδεδεμένος με προτεραιότητα λειτουργίας (Jung, 2007). Για παράδειγμα: “Η Μέισι θα δείχνει την προτιμώμενη της δραστηριότητα, αλληλεπίδραση ή αντικείμενο χρησιμοποιώντας ένα σήμα ή μια λέξη τουλάχιστον πέντε φορές καθημερινά κατά τη διάρκεια των γευμάτων, του ελεύθερου παιχνιδιού (…) έτσι ώστε να γίνει πιο ανεξάρτητη και έτσι ώστε οι άλλοι να μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες της” (Jung, 2007, σελ. 55).
Χρησιμοποιώντας αυτήν την κατεύθυνση, οι στόχοι του IEP σε ένα διαδικτυακό περιβάλλον, εκτός από τους συγκεκριμένους τομείς που σχετίζονται με την ανάπτυξη του μαθητή, πρέπει να επικεντρώνονται στην προώθηση της ανεξάρτητης χρήσης των τεχνολογιών, όπως ο υπολογιστής ή το tablet, και των αναγκαίων τεχνολογιών.
Πρόταση:
Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες βιντεοκλήσης για να αναπτύξετε τους στόχους παρέμβασης με την οικογένεια, λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά του παιδιού και τις καθημερινές ρουτίνες της οικογένειας. Εξηγήστε σαφώς τη σημασία του στόχου, αν αυτή δεν είναι αμέσως εμφανής.
Αναλύστε τις βασικές λειτουργικές δεξιότητες
Σε πολλές περιπτώσεις, οι πληροφορίες και τα δεδομένα σχετικά με τη συμπεριφορά του μαθητή πριν από το lockdown πρέπει να αναθεωρηθούν, διότι το παιδί και η οικογένειά του δεν ακολουθούν τις ίδιες ρουτίνες και οι άνθρωποι με τους οποίους έρχεται σε επαφή το παιδί είναι επίσης διαφορετικοί. Οι προηγούμενες πληροφορίες, συνεπώς, δεν είναι πλέον χρήσιμες ως βάση για τον καθορισμό μιας βάσης γραμμής και πρέπει να συμπληρωθούν με την κατάσταση κατά τη διάρκεια του lockdown.
Αυτό μπορεί να απαιτήσει την ανάπτυξη λειτουργικής ανάλυσης της συμπεριφοράς, δηλαδή τον καθορισμό της λειτουργίας της συμπεριφοράς μέσω της παρατήρησης του τι προηγείται και τι συμβαίνει συνήθως αμέσως μετά τη συμπεριφορά. Δεδομένου ότι η παρουσία εκπαιδευτικών και άλλων επαγγελματιών στο σπίτι του μαθητή δεν είναι δυνατή κατά τη διάρκεια του lockdown, η στενή και σαφής επικοινωνία μεταξύ της οικογένειας και των επαγγελματιών είναι η καλύτερη επιλογή για τον κατανομή της συμπεριφοράς του παιδιού (Stenhoff et al., 2020).
Πρόταση:
Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες βιντεοδιάσκεψης για να επικοινωνήσετε με την οικογένεια, εμπλέκοντάς την στη διαδικασία, εξηγώντας ποια δεδομένα πρέπει να συλλεγούν και αναλύοντας σε συνεργασία τις παρατηρήσεις της οικογένειας. Ένα Σύστημα Διαχείρισης Μάθησης μπορεί επίσης να είναι χρήσιμο για την αποθήκευση εργαλείων και άλλων πόρων, προωθώντας δομημένη συνεργασία με την οικογένεια.
Αναγνωρίστε φυσικές ευκαιρίες μάθησης
Σε μια κατάσταση κλειδώματος, όπου πολλοί γονείς και φροντιστές πρέπει να βρουν ισορροπία μεταξύ των επαγγελματικών τους καθηκόντων και των καθηκόντων της οικογένειας, η υποστήριξη της online μάθησης των μαθητών τους μπορεί να αποτελέσει πρόκληση για πολλούς. Ως τέτοιο, είναι σημαντικό η ομάδα του IEP και η οικογένεια να εξετάσουν τις ρουτίνες των οικογενειών για να κατανοήσουν σε ποιες από αυτές μπορεί να ενσωματωθεί η διδασκαλία, παρέχοντας σύντομες στιγμές διδασκαλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας και της εβδομάδας.
Πρόταση:
Use videoconferencing platforms to communicate with the family to understand their availability to work with the student and the routines where that work can take place. It is important that the family doesn’t see this task as an additional requirement on their daily schedule, but to take advantage of their daily routines.
Επιλέξτε στρατηγικές που βασίζονται σε εμπειρικά δεδομένα για την διευκόλυνση της μάθησης
Σύμφωνα με την περιγραφή του βήματος 3, είναι σημαντικό να αναγνωριστούν οι εκπαιδευτικές στρατηγικές που οι οικογένειες χρησιμοποιούν ήδη, αν και πιθανώς με έναν ενστικτώδη και μη-σκόπιμο τρόπο. Με αυτό τον τρόπο, οι στρατηγικές που πρόκειται να εφαρμοστούν μπορούν να ευθυγραμμιστούν με τις ήδη υπάρχουσες πρακτικές. Ο ρόλος του εκπαιδευτικού είναι να καθορίσει πρόσθετες στρατηγικές και να τις παρουσιάσει στην οικογένεια με σαφείς όρους, χρησιμοποιώντας απλή γλώσσα.
Πρόταση:
Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες βιντεοδιάσκεψης για να οργανώσετε συναντήσεις μεταξύ της ομάδας του IEP και της οικογένειας, για να αξιολογήσετε το σχέδιο, βασισμένοι στα δεδομένα που συλλέχθηκαν και σε μια ανασκόπηση σχετικά με την σχετικότητα των καθορισμένων στόχων.
Βεβαιωθείτε για την εκτέλεση της διδασκαλίας με ακρίβεια
Αυτό το βήμα αναφέρεται στην ανάγκη να παρουσιάσετε τη διδασκαλία με τον τρόπο που σχεδιάστηκε από την ομάδα. Ο Jung και συνεργάτες (2008) συνιστούν τέσσερις στρατηγικές: (α) παρέχουν έναν έλεγχο που αναγνωρίζει τα κρίσιμα χαρακτηριστικά της στρατηγικής, (β) παρέχουν συγκεκριμένα παραδείγματα για το πώς η στρατηγική αντιμετωπίζει τον στόχο, (γ) προτείνουν τη χρήση της επιλεγμένης στρατηγικής κατά το μοντέλο και (δ) προσφέρουν να παρακολουθήσουν άλλα μέλη της ομάδας κατά τη χρήση της επιλεγμένης στρατηγικής και να παρέχουν ανατροφοδότηση.
Προτάση:
Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες βιντεοδιασκέψεων για να επικοινωνήσετε με την οικογένεια, παρουσιάζοντας με σαφήνεια το τι πρέπει να κάνουν για την υλοποίηση της εκπαιδευτικής στρατηγικής που επιλέχθηκε. Οι βιντεοσκοπήσεις της διδασκαλίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν από την οικογένεια και την ομάδα του IEP για να προσαρμόσουν και να βελτιστοποιήσουν την εφαρμογή της στρατηγικής. Ένα Σύστημα Διαχείρισης της Εκπαίδευσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ της οικογένειας και των επαγγελματιών.
Σχεδιάστε ένα σύστημα συλλογής και ανάλυσης δεδομένων
Μια βασική μέρος του σχεδιασμού του Προσαρμοσμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος (ΠΕΠ) είναι η συλλογή δεδομένων, επειδή είναι ουσιώδες για την κατανόηση της ανάπτυξης του παιδιού και την προσαρμογή του ΠΕΠ. Ωστόσο, αυτό είναι ένα καθήκον που πρέπει να σχεδιάζεται προσεκτικά για να διασφαλίσει: (α) ότι τα συλλεγέντα δεδομένα είναι έγκυρα, δηλαδή μετρούν τον στόχο για τον οποίο σχεδιάστηκαν· (β) εφαρμόσιμα, δηλαδή η οικογένεια συλλέγει συνεπώς τα επιθυμητά δεδομένα με τον σχεδιασμένο τρόπο.
Πρόταση:
Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες βιντεοδιάσκεψης για να οργανώσετε συναντήσεις μεταξύ της ομάδας του IEP και της οικογένειας, για να αξιολογήσετε το σχέδιο, βασισμένοι στα δεδομένα που συλλέχθηκαν και σε μια ανασκόπηση σχετικά με την σχετικότητα των καθορισμένων στόχων.
Αξιολογήστε το σχέδιο
Κατά τη διάρκεια περιόδων αβεβαιότητας, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός lockdown, όταν οι οικογένειες και οι σχολές προσαρμόζονται σε νέες ρουτίνες και πρακτικές, υπάρχει αυξημένη ανάγκη για την περιοδική αξιολόγηση του IEP, για να κατανοήσει εάν οι στόχοι που έχουν σχεδιαστεί διατηρούν τη σημασία τους ή αν έχουν εμφανιστεί άλλες προτεραιότητες. Οι συναντήσεις της ομάδας είναι θεμελιώδεις σε αυτό το σημείο, και όλοι οι συμμετέχοντες πρέπει να συναντιούνται περιοδικά.
Πρόταση:
Χρησιμοποιήστε πλατφόρμες βιντεοδιάσκεψης για να οργανώσετε συναντήσεις μεταξύ της ομάδας του IEP και της οικογένειας, για να αξιολογήσετε το σχέδιο, βασισμένοι στα δεδομένα που συλλέχθηκαν και σε μια ανασκόπηση σχετικά με την σχετικότητα των καθορισμένων στόχων.
